ภาวะที่น้ำย่อยไหลจากกระเพาะย้อนกลับขึ้นไปในหลอดอาหาร หรือที่เราเรียกว่า “กรดไหลย้อน”หลายคนอาจนึกถึงอาการแสบร้อนกลางอก เรอเหม็นเปรี้ยว หรืออาการปวดท้องอย่างรุนแรง แต่รู้หรือไม่ว่าหากปล่อยเรื้อรังเป็นเวลานานจนหลอดอาหารและกล่องเสียงเกิดการอักเสบ ก็อาจทำให้เซลล์เยื่อบุผิวกลายเป็นเซลล์มะเร็งได้

สาเหตุของโรคกรดไหลย้อน

1. สาเหตุหลักส่วนใหญ่มาจาก “พฤติกรรมการบริโภค” เช่น  รับประทานอาหารไม่ตรงเวลา ดื่มชา กาแฟ น้ำอัดลม เครื่องดื่มแอลกอฮอล์ สูบบุหรี่ รับประทานอาหารเผ็ด เปรี้ยว ของมัน ของทอด ขนมเค้ก ช็อกโกแลต มากเกินพอดี รับประทานอาหารมื้อเย็นแล้วนอนทันที ซึ่งควรรออย่างน้อย 3-4 ชั่วโมง
2. ภาวะความเครียด ผู้ที่มีความเครียดมักมีภาวะหลอดอาหารที่มีความไวเกินต่อสิ่งกระตุ้น หลอดอาหารอ่อนไหวต่อกรด เมื่อมีกรดไหลย้อนขึ้นมาแม้เพียงเล็กน้อย จะมีอาการแสดงทันที
3. ความผิดปกติของหูรูดส่วนปลายหลอดอาหาร ลดลงต่ำกว่าปกติ หรือเกิดการเลื่อนของกระเพาะอาหารเข้าไปในหลอดอาหาร
4. ความผิดปกติในการบีบตัวของหลอดอาหาร รวมถึงกระเพาะอาหาร ทำให้อาหารค้างอยู่ในกระเพาะอาหารนานกว่าปกติ
5. ปัจจัยอื่นๆ เช่น โรคอ้วน การตั้งครรภ์ การรับประทานยาบางชนิด รวมถึงเชื้อแบคทีเรีย หรือเกี่ยวข้องกับพันธุกรรม

กรดไหลย้อน กับมะเร็งกระเพาะอาหาร

บางคนเข้าใจผิดคิดว่าที่ตัวเองปวดท้องบ่อยๆ นั้นเกิดจากกรดไหลย้อน จึงละเลยไม่ไปพบแพทย์ แต่ในความเป็นจริงแล้วนั้นอาการของกรดไหลย้อนมีความคล้ายกับอาการของโรคมะเร็งกระเพาะอาหาร ซึ่งกว่าจะรู้ตัวว่าเป็นมะเร็งก็อาจจะสายเกินไป ดังนั้น หากมีอาการกลืนลำบาก จุกแน่นใต้ลิ้นปี่จนนอนไม่หลับ อาเจียน ถ่ายเป็นเลือดหรือถ่ายดำ ซีด น้ำหนักลด หรือมีก้อนในท้อง อาจเป็นสัญญาณเตือนถึงโรคมะเร็งกระเพาะอาหารได้

สังเกตมะเร็งกระเพาะอาหาร

ในระยะแรกอาจไม่แสดงอาการเฉพาะและยังมีอาการคล้ายโรคอื่นๆ เช่น โรคแผลในกระเพาะอาหาร หรือกระเพาะอาหารอักเสบ

• อาหารไม่ย่อย ไม่สบายท้อง
• ท้องอืดหลังรับประทานอาหาร
• รู้สึกคลื่นไส้เล็กน้อย
• เบื่ออาหาร
• แสบร้อนบริเวณหน้าอก
• ในกรณีที่มีอาการลุกลาม มักมีอาการเพิ่มเติม ดังนี้
• รู้สึกไม่สบายท้อง โดยเฉพาะบริเวณส่วนบนและตรงกลาง
• มีเลือดปนในอุจจาระ
• อาเจียน หรืออาเจียนเป็นเลือด ถ่ายอุจจาระเป็นสีดำคล้ำ
• อ่อนเพลีย และน้ำหนักตัวลดลงโดยไม่ทราบสาเหตุ

ทั้งนี้ สำหรับคนไข้ที่เป็นมะเร็งควรได้รับการรักษาโดยการผ่าตัด ฉายแสง และ/หรือเคมีบำบัด ขึ้นอยู่กับระยะของโรค เพื่อป้องกันไม่ให้เกิดโรคกรดไหลย้อนอันจะนำไปสู่โรคมะเร็ง เราจึงควรปรับพฤติกรรมการใช้ชีวิต เช่น ปรับพฤติกรรมการบริโภค รับประทานอาหารให้ตรงเวลา งดหรือลดเครื่องดื่มที่มีคาเฟอีนและแอลกอฮอล์ ลดอาหารรสชาติเผ็ด เปรี้ยว ของมัน ของทอด หลังรับประทานอาหารควรรออย่างน้อย 3-4 ชั่วโมงก่อนจะนอน เลี่ยงภาวะความเครียด งดสูบบุหรี่ และควบคุมน้ำหนักในอยู่ในเกณฑ์ปกติ

หากสังเกตว่าตัวเองมีอาการเข้าข่ายกรดไหลย้อนหรือมีภาวะเสี่ยงอันจะนำไปสู่มะเร็งกระเพาะอาหาร ควรปรึกษาแพทย์ เพื่อป้องกันและดูแลรักษา ควบคู่ไปกับการปรับพฤติกรรม และการลดน้ำหนัก ซึ่งสามารถนัดหมายเพื่อเข้ารับคำแนะนำ จากทีมแพทย์พรีโมแคร์ เพื่อวางแผนและปรับไลฟ์สไตล์การใช้ชีวิตสำหรับแต่ละบุคคล สามารถเข้ามารับคำแนะนำได้ที่พรีโมแคร์ เมดิคอล คลินิก

Reference:

• กรดไหลย้อน ปล่อยไว้นาน อาจเป็นมะเร็งได้ 
• โรคกรดไหลย้อน 
• อย่าละเลยโรคกรดไหลย้อน เพราะคุณอาจเสี่ยงเป็น “มะเร็งหลอดอาหาร” 
• โรคมะเร็งกระเพาะอาหาร สาเหตุ อาการ ปัจจัยเสี่ยง
  

โรคกระดูกสันหลังคดเป็นโรคที่สามารถเกิดได้ทุกวัยตั้งแต่เด็กไปจนถึงผู้ใหญ่ ซึ่งกระดูกสันหลังคด อาการหรือสัญญาณที่สามารถสังเกตได้ เช่น สะโพกไม่เท่ากัน ไหล่สองข้างไม่เท่ากัน ลำตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง เป็นต้น ซึ่งแนวทางในการรักษากระดูกสันหลังคดนั้นขึ้นอยู่กับระดับของอาการ คนไข้ที่มีลักษณะอาการดังกล่าว หรือสงสัยว่าเป็นโรคกระดูกสันหลังคด สามารถรับการตรวจจากแพทย์ เพื่อการวินิจฉัยที่ชัดเจน และการวางแผนการดูแลสุขภาพหรือแนวทางการรักษาต่อไป 

โรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis)

โรคกระดูกสันหลังคด หมายถึง การผิดรูปของแนวกระดูกสันหลัง ที่มีการคดออกไปด้านข้าง หรือการที่กระดูกสันหลังเบี้ยวเป็นรูปตัวเอส “S” หรือ ตัว “C” สาเหตุเกิดได้ตั้งแต่กำเนิด หรือเกิดจากการที่มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น การนั่งตัวงอ การนั่งตัวเอียง การยืนลงน้ำหนักทั้งสองข้างไม่เท่ากัน การยืนพักขาบ่อย ๆ หรือการถ่ายน้ำหนักไปข้างใดข้างหนึ่งมากเกินไป

สามารถสังเกตอาการด้วยตนเอง เช่น สังเกตจากการระดับของหัวไหล่ทั้ง 2 ข้างไม่เท่ากัน หรือสังเกตจากบริเวณแนวกระดูกสันหลังว่าจะมีด้านหนึ่งนูนขึ้นและอีกข้างหนึ่งยุบตัวลง นอกจากนี้ยังสังเกตได้จากสะโพกว่ามีการบิดไปด้านใดด้านหนึ่ง กรณีที่มีอาการปวดหลังเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ อาจเกิดจากภาวะกระดูกสันหลังคดได้เช่นกัน รวมถึงอาการต่างๆ ดังนี้

• แนวกระดูกสันหลังไม่ตรง
• ระดับหัวไหล่หรือบ่าทั้ง 2 ข้างไม่เท่ากัน สะบักหรือกระดูกมีการนูนตัวมากกว่าอีกด้านหนึ่ง
• ศีรษะไม่อยู่กึ่งกลางในระหว่างแนวกระดูกเชิงกรานทั้ง 2 ข้าง
• สะโพกด้านใดด้านหนึ่งยกขึ้นสูงกว่าอีกด้าน
• กระดูกซี่โครงมีระดับความสูงไม่เท่ากัน
• ระดับเอวไม่เท่ากัน
• ลำตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง

กระดูกสันหลังคด ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน

     เมื่อแกนกระดูกสันหลังคดเอียง ส่งผลให้ลำตัวเอียงไปตามๆ กัน ยิ่งกระดูกสันหลังเอียงทำมุมมากขึ้น ร่างกายก็จะพยายามปรับตัวโดยการดึงให้แกนตัวกลับตรง ส่งผลให้กระดูกสันหลังปล้องข้างเคียงเกิดการคดเอียงเพิ่มเติมได้ในอนาคต อาการข้างเคียงที่ทำให้ผู้ป่วยต้องพบเจอเพิ่มเติม คือ 

• กระดูกสันหลังเสื่อมได้เร็วขึ้นกว่าคนทั่วไป 
• เกิดความไม่มั่นใจ ด้วยอาการเจ็บป่วยที่ส่งผลต่อรูปลักษณ์ภายนอก
• ปวดหลังได้ง่าย 
• สำหรับผู้ป่วยที่มีกระดูกสันหลังช่วงอกคดมาก อาจส่งผลต่อระบบหายใจ ปอดขยายได้น้อยลง หายใจไม่เต็มที่ เหนื่อยง่าย
• ในกลุ่มผู้สูงอายุ ที่กระดูกสันหลังคดจากความเสื่อม อาจส่งผลให้มีอาการที่เกิดจากการเบียดเส้นประสาทได้ เช่น ปวดร้าวลงขา ขาชา และขาอ่อนแรง

กายภาพบำบัดรักษากระดูกสันหลังคด

Reference:

• โรคกระดูกสันหลังคด ปัญหาที่ควรได้รับการรักษา 
• ศูนย์รักษากระดูกสันหลังคด 
• คลินิกกระดูกสันหลังคด 
• กายภาพบำบัดกระดูกสันหลังคด
  

กรมอุตุนิยมวิทยาประกาศว่า ฤดูฝนของประเทศไทยปีนี้ คาดว่าจะเริ่มประมาณปลายสัปดาห์ที่ 3 ของเดือนพฤษภาคม 2566 การเปลี่ยนแปลงของอากาศอาจนำมาซึ่งการเกิดโรคต่างๆ หลายชนิดที่แพร่ระบาดง่าย พรีโมแคร์อยากให้ทุกท่านดูแลสุขภาพก่อนเกิดโรค มาทำความรู้จักภัยร้ายหน้าฝนกับโรคต่างๆ กันดีกว่า

ภัยสุขภาพอันตรายในหน้าฝน

หน้าร้อนที่แสนอบอ้าวผ่านไปแล้ว เข้าสู่ความอึมครึมของฤดูฝนที่อากาศเย็นลงกว่าเดิม เป็นฤดูกาลที่หลายคนชื่นชอบ แต่รู้หรือไม่ว่าสายฝนที่ชุ่มฉ่ำอาจมาพร้อมโรคได้เช่นกัน มารู้จักโรค 3 กลุ่มที่มากับหน้าฝน พร้อมคำแนะนำในการป้องกันตัวเองให้สุขภาพดีตลอดฤดูฝนนี้มาฝากกัน

 โรคติดต่อระบบทางเดินหายใจ 

• โรคไข้หวัดใหญ่ พบได้ทุกกลุ่มอายุ แต่จะพบมากในเด็ก และอัตราการเสียชีวิต มักพบในผู้ที่อายุ 65 ปีขึ้นไป, เด็กที่อายุต่ำกว่า 2 ปี,  ผู้ป่วยโรคเรื้อรัง เช่น โรคปอด โรคหัวใจ โรคไต เบาหวาน ภูมิคุ้มกันบกพร่อง, ผู้ที่มีน้ำหนักตั้งแต่ 100 กิโลกรัม หรือดัชนีมวลกายตั้งแต่ 35 กิโลกรัมต่อตารางเมตร, และหญิงตั้งครรภ์ ติดต่อจากการหายใจหรือสัมผัสละอองฝอยจากน้ำมูก น้ำลายที่ปนเปื้อนเชื้อ หากได้รับเชื้อจะมีอาการไข้สูงเฉียบพลัน หนาวสั่น ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยกล้ามเนื้อ อ่อนเพลีย ไอ เจ็บคอ น้ำมูกไหล 
• โรคปอดอักเสบ ส่วนใหญ่เกิดจากเชื้อไวรัสและแบคทีเรีย พบได้ทุกกลุ่มอายุ โดยเฉพาะผู้ที่มีภูมิคุ้มกันบกพร่อง และผู้ที่มีโรคประจำตัว ติดต่อจากการสัมผัสกับผู้ติดเชื้อ การหายใจนำเชื้อที่ปนเปื้อนในอากาศ ผ่านการไอหรือจาม หากได้รับเชื้อมักจะมีไข้ ไอ และหายใจหอบเหนื่อยอย่างเฉียบพลัน 

ซึ่งทั้งสองโรคสามารถป้องกันได้ด้วยการรักษาสุขภาพ พักผ่อนให้เพียงพอ ทำร่างกายให้อบอุ่น หมั่นล้างมือบ่อยๆ ด้วยน้ำและสบู่ หรือแอลกอฮอล์เจล ไม่ใช้ของส่วนตัวร่วมกับผู้อื่น และสวมหน้ากากอนามัยทุกครั้งที่ออกนอกบ้าน

 โรคติดต่อทางเดินอาหารและน้ำ 

• โรคอุจจาระร่วง ติดต่อโดยการรับประทานอาหารหรือน้ำที่มีการปนเปื้อนของเชื้อก่อโรคอาการที่อาจพบ ได้แก่ ปวดท้อง ถ่ายเหลว มีไข้ต่ำๆ อ่อนเพลีย คลื่นไส้ อาเจียน

สามารถป้องกันได้ โดยการล้างมือให้สะอาดทั้งก่อนและหลังประกอบอาหาร รับประทานอาหาร หรือหลังเข้าห้องน้ำทุกครั้ง ดื่มน้ำสะอาด น้ำต้มสุกหรือน้ำบรรจุขวดที่มีฝาปิดสนิท รับประทานอาหารที่สะอาดและปรุงสุกใหม่ หากต้องการรับประทานอาหารค้างมื้อ ควรอุ่นให้ร้อนก่อนรับประทานทุกครั้ง 

โรคติดต่อนำโดยยุงลาย 

• โรคไข้เลือดออก มียุงลายเป็นพาหะนำโรค ผู้ป่วยจะมีไข้สูง ปวดศีรษะ ปวดกล้ามเนื้อ ปวดกระดูก มีจุดแดงที่ผิวหนัง หากมีอาการรุนแรงอาจช็อกได้
• โรคไข้ปวดข้อยุงลายหรือโรคชิคุนกุนยา มียุงลายเป็นพาหะนำโรคอาการของโรค ได้แก่ มีไข้สูงฉับพลัน ปวดศีรษะ ปวดเมื่อยตามตัว คลื่นไส้ อาเจียน อ่อนเพลีย ผื่นแดงตามตัวแต่ไม่คัน มักหายไปภายใน 7 – 10 วัน และมีอาการปวดข้อตามหลังอาการผื่น ภายใน 1 – 10 วัน

ป้องกันโรคติดต่อนำโดยยุงลายเป็นพาหะนำโรค ได้ด้วยการสำรวจพื้นที่ที่มีน้ำขังและร่วมกันกำจัดแหล่งเพาะพันธุ์ยุงลายในบริเวณรอบบ้านเก็บบ้าน ให้สะอาด เช่น พับเก็บเสื้อผ้าใส่ในตู้หรือแขวนให้เรียบร้อย ไม่ให้มีมุมอับทึบ เก็บขยะที่อยู่บริเวณรอบบ้าน ล้างคว่ำภาชนะใส่น้ำ เปลี่ยนน้ำในกระถางหรือแจกันทุกสัปดาห์ ป้องกันไม่ให้ยุงลายวางไข่

Reference:

• โรคและภัยสุขภาพช่วงหน้าฝน 
• กรมควบคุมโรค
  

การตรวจสุขภาพ คือ การตรวจร่างกายในภาวะที่ร่างกายเป็นปกติดีไม่มีอาการเจ็บป่วย โดยมีวัตถุประสงค์เพื่อการค้นหาปัจจัยเสี่ยงและภาวะผิดปกติเพื่อให้ทราบแนวทางป้องกันการเกิดโรค หรือพบโรคตั้งแต่ระยะเริ่มต้นซึ่งจะช่วยเพิ่มประสิทธิภาพของการรักษา

ทั้งนี้การตรวจสุขภาพประจำปี คือการตรวจป้องกัน (Preventive Medical Services) โดยการตรวจเพื่อส่งเสริมสุขภาพในทุกเพศวัย เพื่อรู้ทันความผิดปกติก่อนที่จะเกิดโรค นำไปสู่การป้องกันและวางแผนการรักษาอย่างทันท่วงที

ตรวจสุขภาพประจำปี

โดยปกติหากไม่มีอาการเจ็บไข้ได้ป่วย ทุกคนควรได้รับการตรวจสุขภาพอย่างน้อยปีละครั้ง โดยรายละเอียดของการตรวจจะแตกต่างกันไปในแต่ละช่วงอายุ และปัจจัยเสี่ยงต่อการเกิดโรคต่างๆ โดยข้อดีของการตรวจสุขภาพประจำปีมีดังนี้

• ช่วยให้ทราบสุขภาวะ และความสมบูรณ์ของร่างกาย ส่งผลให้สามารถปฏิบัติตัวในชีวิตประจำวันได้เหมาะสมกับสถานะสุขภาพ
• ช่วยให้ค้นพบความผิดปกติหรือโรคต่างๆ หาแนวโน้มหรือความเสี่ยงของโรคที่อาจเกิดขึ้นแบบไม่รู้ตัว ได้ตั้งแต่ในระยะเริ่มต้น ซึ่งจะช่วยให้คนไข้สามารถรักษาได้อย่างทันท่วงที ป้องกันไม่ให้ความผิดปกติลุกลามมากขึ้น 
• ช่วยให้ติดตามและประเมินสุขภาพของผู้ป่วย เพื่อให้แพทย์ให้การรักษาได้อย่างเหมาะสม
• รับวัคซีนประจำปี นอกเหนือจากการตรวจสุขภาพ แพทย์อาจสอบถามประวัติการรับวัคซีนและให้คำแนะนำเกี่ยวกับการฉีดวัคซีนที่เหมาะสมประจำปีด้วย
• ลดความสูญเสีย ทั้งด้านสุขอนามัย และด้านการเงิน หากค้นพบอาการหรือที่มาขอโรคได้ทันท่วงทีจะช่วยยับยั้งความรุนแรงได้อย่างมีประสิทธิภาพและรวดเร็วมากยิ่งขึ้น

ขั้นตอนการตรวจสุขภาพประจำปี

ทุกคนควรเข้ารับการตรวจสุขภาพอย่างน้อยปีละ 1 ครั้ง ในทุกเพศ ทุกวัย ตั้งแต่กลุ่มอายุ 19-60 ปี เพื่อค้นหาแนวโน้มหรือความเสี่ยงของโรคที่อาจเกิดขึ้นแบบไม่รู้ตัว ส่วนกลุ่มเสี่ยงที่ควรมาติดตามสุขภาพทุกๆ 3-6 เดือน ได้แก่ กลุ่มเสี่ยงเป็นเบาหวาน ระดับไขมันในเลือดผิดปกติ ผู้ที่เป็นโรคเรื้อรังต้องทานยาจำนวนมาก เป็นต้น เพราะการปล่อยทิ้งไว้นานเกินไป ไม่ได้ติดตามอาการ จะทำให้มีความเสี่ยงที่จะเกิดภาวะแทรกซ้อนจากโรคต่างๆ หรือเกิดสภาวะอันตรายขึ้นได้ โดยการตรวจสุขภาพประจำปีมีรายละเอียดดังนี้

Reference:

• แนวทางการตรวจสุขภาพที่จำเป็นและเหมาะสม
• ทำไมต้องตรวจสุขภาพประจำปี อายุเท่าไหร่ควรตรวจอะไรบ้าง? 
• ตรวจสุขภาพประจำปีดีอย่างไร? 
• ทำไมต้องตรวจสุขภาพประจำปี
  

ภาวะไขมันในเลือดสูง เป็นภาวะที่ร่างกายมีระดับไขมันในเลือดสูงกว่าปกติ อาจเป็นระดับคอเลสเตอรอลหรือระดับไตรกลีเซอร์ไรด์สูงอย่างใดอย่างหนึ่ง หรือสูงทั้ง 2 ชนิด เป็นปัจจัยเสี่ยงที่สำคัญทำให้เกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งอาจเป็นอันตรายถึงแก่ชีวิต 

การมีพฤติกรรมการใช้ชีวิตที่ส่งผลเสียต่อสุขภาพเป็นสาเหตุหลักที่เพิ่มโอกาสในการเกิดไขมันในเลือดสูง โดยเฉพาะการรับประทานอาหารที่มีคอเลสเตอรอล ไขมันอิ่มตัว ไขมันทรานส์ หรือคารโบไฮเดรตสูงเกินไป นอกจากนี้การออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอหรือเคลื่อนไหวร่างกายน้อย รวมทั้งการสูบบุหรี่หรือดื่มเครื่องดื่มแอลกอฮอล์มากเกินไปก็สามารถนำไปสู่ไขมันในเลือดสูงได้เช่นกัน

คอเลสเตอรอล

คอเลสเตอรอลสูง (High Cholesterol) คือภาวะที่ระดับคอเลสเตอรอลในเลือดสูงขึ้นจนอาจเป็นอันตรายต่อระบบหัวใจและหลอดเลือด ซึ่งจะทำให้เสี่ยงต่อการเป็นโรคหัวใจขาดเลือด และโรคหลอดเลือดแดงแข็ง เป็นภาวะที่ไม่สามารถรักษาให้หายได้ ทั้งนี้คอเลสเตอรอลมี 2 ชนิด คือ

• HDL (High Density Lipoprotien) : ไขมันดี หรือไลโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นสูงมีหน้าที่ช่วยจับไขมันคอเลสเตอรอลในเลือดที่ออกไปทำลายที่ตับ ลดความเสี่ยงในการเกิดโรคหัวใจและหลอดเลือด โดยไขมันชนิดนี้สร้างได้จากการออกกำลังกาย ทั้งนี้ระดับไขมัน HDL ในเลือดในผู้ชายควรมากกว่า 40 มิลลิกรัม/เดซิลิตร และมากกว่า 50 มิลลิกรัม/เดซิลิตร ในผู้หญิง
• LDL (Low Density Lipoprotien) : ไขมันไม่ดี หรือไลโพโปรตีนที่มีความหนาแน่นต่ำ โดยไขมันชนิดนี้จะไปเกาะและพอกที่ผนังภายในหลอดเลือดแดง ทำให้หลอดเลือดหนาและตีบ ส่งผลให้เลือดดีที่สูบฉีดออกจากหัวใจไหลเวียนไปเลี้ยงอวัยวะต่างๆ ได้ไม่สะดวก ทำให้อวัยวะขาดเลือดและเจ็บป่วย ทั้งนี้ระดับไขมัน LDL ในเลือดไม่ควรเกิน 130 มิลลิกรัม/เดซิลิตร สำหรับผู้ที่ไม่มีโรคประจำตัว

อันตรายของภาวะคอเลสเตอรอลในเลือดสูง

หากมีคอเลสเตอรอลในเลือดสูงเกาะที่ผนังหลอดเลือด จะทำให้เกิดการอักเสบและภาวะหลอดเลือดแดงแข็ง เมื่อการสะสมเพิ่มมากขึ้นหลอดเลือดแดงในร่างกายส่วนต่างๆจะมีการตีบหรืออุดตัน เช่น หลอดเลือดหัวใจ หลอดเลือดสมอง ทำให้เกิดกล้ามเนื้อหัวใจขาดเลือด กล้ามเนื้อหัวใจตายทำให้เสียชีวิต รวมทั้งอัมพฤกษ์อัมพาต 

โดยค่าปกติของคอเลสเตอรอลในเลือดไม่ควรเกิน 200 มก./ดล. และระดับไตรกลีเซอร์ไรด์ในเลือดที่เหมาะสมไม่ควรเกิน 150 มก./ดล. ทั้งนี้ภาวะไขมันในเลือดสูงมีสาเหตุมาจากการบริโภคอาหารและพฤติกรรมการดำเนินชีวิตแบบผิดๆ ทำให้เกิดการสะสมไขมันในเส้นเลือดและนำไปสู่โรคหัวใจและหลอดเลือด 

Reference:

• ความหมาย คอเลสเตอรอลสูง 
• ไขมันในเลือดสูง (Hyperlipidemia หรือ Dyslipidemia) 
• ไขมันในเลือดสูงปัจจัยเสี่ยงสำคัญ 
• ไขมันในเลือดสูงกับโรคหลอดเลือด 
• ไขมันเลว กับโรคหลอดเลือด
  

ความเครียดเป็นภาวะของอารมณ์หรือความรู้สึกที่เกิดขึ้นเมื่อบุคคลต้องเผชิญกับปัญหาต่างๆ และทำให้รู้สึกถูกกดดัน ไม่สบายใจ วุ่นวายใจ กลัว วิตกกังวล ตลอดจนถูกบีบคั้น เมื่อบุคคลรับรู้หรือประเมินว่าปัญหาเหล่านั้นเป็นสิ่งที่คุกคามจิตใจ หรืออาจจะก่อให้เกิดอันตรายแก่ร่างกาย จะส่งผลให้สภาวะสมดุลของร่างกายและจิตใจเสียไป

ฮอร์โมนคอร์ติซอล (Cortisol) 

คอร์ติซอล คือสเตียรอยด์ฮอร์โมน (Steroid hormone) จัดเป็นฮอร์โมนกลุ่มกลูโคคอร์ติคอยด์ (glucocorticoids) ที่ผลิตจากต่อมหมวกไตชั้นนอก และส่งผ่านไปยังอวัยวะส่วนต่างๆ ของร่างกายผ่านกระแสเลือด เป็นฮอร์โมนที่ร่างกายหลั่งออกมา เพื่อตอบสนองต่อสภาวะเครียดหรือกดดันต่างๆ จึงมักเรียกกันว่า “ฮอร์โมนความเครียด

Cortisol คือฮอร์โมนความเครียดตัวหลักของร่างกาย (Stress hormone) ปกติร่างกายจะหลั่งออกมาปริมาณมากที่สุดในตอนเช้า ช่วยให้เรารู้สึกสดชื่น และมีพลังต่อสู้ในวันใหม่ของทุกวัน และจะลดลงเหลือเพียง 10% ในช่วงเย็น ถ้าหากร่างกายมีความเครียดสะสม ต่อมหมวกไตจะหลั่ง Cortisol ออกมามากเกินไป เกิดผลเสียของ Cortisol คือกระตุ้นให้เกิดการสลายตัวของร่างกายมากเกินไป ทำให้ร่างกายเสื่อมถอย ต่อมหมวกไตต้องดึงเอาฮอร์โมนอื่นๆ ทั้งฮอร์โมนต้านเครียด (DHEA) ฮอร์โมนเพศ (Estrogen, Progesterone, Testosterone) มาใช้สร้าง Cortisol จนหมด เกิดภาวะพร่องฮอร์โมน ร่างกายอ่อนล้า หรือเรียกว่าภาวะต่อมหมวกไตล้า

ภาวะต่อมหมวกไตล้า

ในการวินิจฉัย ภาวะต่อมหมวกไตล้า จะต้องมีวัดระดับของฮอรโมนต่อมหมวกไต(Adrenal hormones) 2ตัว ที่มีชื่อว่า คอร์ติซอล (Cortisol) และ ดีเอชอีเอ (Dyhydroepiandrosterone-DHEA) ซึ่งสามารถวัดได้จากผลเลือด Cortisol และ DHEAคือ ฮอร์โมนแห่ง’ความเครียด’ในร่างกายมนุษย์ ปัจจุบันนี้ การรักษาภาวะต่อมหมวกไตล้าจะมุ่งเน้นไปที่การปรับให้ฮอรโมน2ตัวนี้ให้อยู่ระดับที่สมดุล

Reference:

• The Hormone Handbook by Thierry Hertoghe, MD. 2006 
• Canada food guide diet. 
• ทำความรู้จักกับคอร์ติซอล ฮอร์โมนสำคัญของร่างกาย 
• DHEAs ไม่ใช่แค่ฮอร์โมนต้านความเครียด แต่ช่วยชี้วัดสุขภาพของคุณได้ 
• 8 ฮอร์โมนสำคัญของร่างกายที่ต้องทำความรู้จักและรับมือให้เป็น 
• คุณกำลังเสพติด ความเครียดอยู่หรือเปล่า 
• Stress Hormone 
• Knowledge Article
  

วัยหมดประจำเดือน (Menopause) จะมีอายุโดยเฉลี่ยประมาณ 45-55 ปี  ส่งผลให้เกิดความเปลี่ยนแปลงทางด้านร่างกายและจิตใจ เนื่องจากเป็นช่วงเวลาที่รังไข่ผลิตฮอร์โมนเพศในระดับต่ำลง ซึ่งเป็นอาการที่เกิดขึ้นตามกลไกธรรมชาติของร่างกายจากการที่ระดับฮอร์โมนเพศหญิง เอสโตรเจน (Estrogen) และโปรเจสเตอโรน (Progesterone) เริ่มลดน้อยลง

ภาวะหมดประจำเดือนส่งผลอย่างไรต่อร่างกาย

ภาวะวัยทองหรือภาวะหมดประจำเดือนเกิดจากร่างกายของผู้หญิงไม่มีการตกไข่ เนื่องจากรังไข่หยุดทำงาน ไม่ผลิตฮอร์โมนเพศอย่างเอสโตรเจนและโปรเจสเตอโรนอีกต่อไป ซึ่งฮอร์โมนทั้งสองชนิดจะส่งผลต่อร่างกาย ดังนี้

• ฮอร์โมนเอสโตรเจน : เป็นฮอร์โมนสนับสนุนการพัฒนาของเต้านมและมดลูกควบคุมการตกไข่ และมีผลต่อสภาพร่างกายและอารมณ์ของเพศหญิง
• ฮอร์โมนโพรเจสเตอโรน : เป็นฮอร์โมนควบคุมรอบประจำเดือน และเตรียมมดลูกให้เหมาะสมต่อการฟักตัวของไข่หากได้รับการปฏิสนธิ

ภาวะหมดประจำเดือนสามารถแบ่งเป็นสองประเภท ได้แก่

1. วัยหมดประจำเดือนโดยธรรมชาติ เกิดเมื่อผู้หญิงมีรอบเดือนเป็นเดือนสุดท้าย และหยุดไปนาน 1 ปี อายุโดยเฉลี่ย 45-55 ปี
2. วัยหมดประจำเดือนหลังการผ่าตัด เป็นการเข้าสู่วัยหมดประจำเดือนหลังการผ่าตัดเอารังไข่ออกทั้งสองข้าง จะเป็นภาวะที่รอบเดือนหมดทันทีเนื่องจากขาดฮอร์โมนที่มาจากรังไข่

ภาวะหมดประจำเดือนก่อให้เกิดอาการแสดงหลายอย่าง อาการที่พบได้บ่อย ได้แก่ อาการร้อนวูบวาบ (hot flush) โดยเฉพาะบริเวณลำตัวส่วนบน เช่น บริเวณหน้า คอ และอก มักเกิดอาการนานประมาณ 1-5 นาที ร่วมกับ อาการอื่น ได้แก่ เหงื่อออก หนาวสั่น ลำตัวเย็นชื้น วิตกกังวล หรือใจสั่นได้ 

นอกจากนี้อาจเกิดปัญหาทางระบบปัสสาวะและระบบสืบพันธุ์ เช่น  กลั้นปัสสาวะลำบาก ช่องคลอดแห้ง ติดเชื้อและคันในช่องคลอด เจ็บขณะมีเพศสัมพันธ์ได้ อาการวัยทองอื่นๆ ที่อาจพบได้อีก เช่น มีรอบเอวเพิ่มขึ้น มวลกล้ามเนื้อลดน้อยลง ผิวหนังบาง มีปัญหาเกี่ยวกับความจำ เป็นต้น

อาการในระยะยาวที่อาจเกิดขึ้นได้ ในระยะเวลา 5-10 ปี หลังหมดประจำเดือน ความเสี่ยงต่อการเกิดโรคเรื้อรังที่เกิดจากการขาดฮอร์โมนเอสโตรเจน เช่น โรคกระดูกพรุน (osteoporosis) ซึ่งจะเกิดภาวะกระดูกเปราะหักง่าย แม้เพียงอุบัติเหตุเพียงเล็กน้อย นอกจากนั้นอาจเกิดโรคระบบหัวใจและหลอดเลือด โรคไขมันในเลือดสูง ความเสี่ยงโรคอัลไซเมอร์ เป็นต้น

เคล็ดลับดูแลตัวเองของผู้ที่เข้าสู่วัยทอง

อาการของวัยทองเป็นผลจากการเปลี่ยนแปลงสภาพร่างกายของผู้หญิงตามวัย แม้อาการวัยทองจะเป็นกลไกที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ แต่ผู้ที่เริ่มเข้าสู่วัยทองหรืออยู่ในวัยทองควรไปพบแพทย์เพื่อตรวจร่างกายอย่างสม่ำเสมอ ทั้งนี้สามารถดูแลตัวเองเบื้องต้นได้ ดังนี้

• ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ ช่วยลดอาการนอนไม่หลับ ทำให้อารมณ์ดีขึ้น อีกทั้งทำให้กระดูกและสุขภาพร่างกายแข็งแรงขึ้น
• รับประทานอาหารที่มีประโยชน์ เช่น ปลา ผัก และผลไม้ไม่หวาน เพื่อปรับร่างกายฮอร์โมนให้คงที่ ช่วยลดระดับน้ำตาลในเลือด
• เพิ่มเอสโตรเจนจากธรรมชาติ ด้วยอาหารจำพวกถั่วเหลือง หรือพืชผักใบเขียว เพื่อช่วยลดอาการหงุดหงิด และอารมณ์แปรปรวน
• ทานอาหารเสริม หรือวิตามิน แคลเซียม วิตามินดี และแมกนีเซียมเพื่อเสริมสร้างความแข็งแรงให้กระดูก
• พักผ่อนให้เพียงพอต่อความต้องการของร่างกาย
• บริหารกล้ามเนื้ออุ้งเชิงกราน และกระชับช่องคลอด (Kegel Exercises)
• ทาครีมบำรุงผิว มอยส์เจอไรเซอ อย่างสม่ำเสมอ เพื่อบรรเทาอาการผิวแห้ง
• ตรวจสุขภาพประจำปี เพื่อดูแลสุขภาพเชิงป้องกัน และคัดกรองเบื้องต้น ในระหว่างและหลังวัยหมดประจำเดือน เช่น ตรวจเลือด ตรวจวัดความดันโลหิต ตรวจความหนาแน่นของกระดูก ตรวจมะเร็งปากมดลูก ตรวจมะเร็งเต้านม เป็นต้น

Reference:

• สัญญาณของอาการวัยทอง และวิธีดูแลตัวเองในเบื้องต้น 
• ความหมาย วัยทอง
  
• รู้เท่าทันการใช้ฮอร์โมนทดแทนในหญิงวัยหมดประจำเดือน 
• การใช้ฮอร์โมนทดแทนในผู้หญิงวัยหมดประจำเดือนและความเสี่ยงต่อการเกิดโรคมะเร็ง 
• Do and Don’t สำหรับคนวัยทอง 
• สตรีวัยหมดระดู