/ บทความ / กระดูกสันหลังคดรักษาได้ด้วยกายภาพบำบัด
โรคกระดูกสันหลังคดเป็นโรคที่สามารถเกิดได้ทุกวัยตั้งแต่เด็กไปจนถึงผู้ใหญ่ ซึ่งกระดูกสันหลังคด อาการหรือสัญญาณที่สามารถสังเกตได้ เช่น สะโพกไม่เท่ากัน ไหล่สองข้างไม่เท่ากัน ลำตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง เป็นต้น ซึ่งแนวทางในการรักษากระดูกสันหลังคดนั้นขึ้นอยู่กับระดับของอาการ คนไข้ที่มีลักษณะอาการดังกล่าว หรือสงสัยว่าเป็นโรคกระดูกสันหลังคด สามารถรับการตรวจจากแพทย์ เพื่อการวินิจฉัยที่ชัดเจน และการวางแผนการดูแลสุขภาพหรือแนวทางการรักษาต่อไป
โรคกระดูกสันหลังคด (Scoliosis)
โรคกระดูกสันหลังคด หมายถึง การผิดรูปของแนวกระดูกสันหลัง ที่มีการคดออกไปด้านข้าง หรือการที่กระดูกสันหลังเบี้ยวเป็นรูปตัวเอส “S” หรือ ตัว “C” สาเหตุเกิดได้ตั้งแต่กำเนิด หรือเกิดจากการที่มีพฤติกรรมที่ไม่เหมาะสม เช่น การนั่งตัวงอ การนั่งตัวเอียง การยืนลงน้ำหนักทั้งสองข้างไม่เท่ากัน การยืนพักขาบ่อย ๆ หรือการถ่ายน้ำหนักไปข้างใดข้างหนึ่งมากเกินไป
สามารถสังเกตอาการด้วยตนเอง เช่น สังเกตจากการระดับของหัวไหล่ทั้ง 2 ข้างไม่เท่ากัน หรือสังเกตจากบริเวณแนวกระดูกสันหลังว่าจะมีด้านหนึ่งนูนขึ้นและอีกข้างหนึ่งยุบตัวลง นอกจากนี้ยังสังเกตได้จากสะโพกว่ามีการบิดไปด้านใดด้านหนึ่ง กรณีที่มีอาการปวดหลังเรื้อรังโดยไม่ทราบสาเหตุ อาจเกิดจากภาวะกระดูกสันหลังคดได้เช่นกัน รวมถึงอาการต่างๆ ดังนี้
- แนวกระดูกสันหลังไม่ตรง
- ระดับหัวไหล่หรือบ่าทั้ง 2 ข้างไม่เท่ากัน สะบักหรือกระดูกมีการนูนตัวมากกว่าอีกด้านหนึ่ง
- ศีรษะไม่อยู่กึ่งกลางในระหว่างแนวกระดูกเชิงกรานทั้ง 2 ข้าง
- สะโพกด้านใดด้านหนึ่งยกขึ้นสูงกว่าอีกด้าน
- กระดูกซี่โครงมีระดับความสูงไม่เท่ากัน
- ระดับเอวไม่เท่ากัน
- ลำตัวเอียงไปด้านใดด้านหนึ่ง
กระดูกสันหลังคด ส่งผลกระทบต่อชีวิตประจำวัน
เมื่อแกนกระดูกสันหลังคดเอียง ส่งผลให้ลำตัวเอียงไปตามๆ กัน ยิ่งกระดูกสันหลังเอียงทำมุมมากขึ้น ร่างกายก็จะพยายามปรับตัวโดยการดึงให้แกนตัวกลับตรง ส่งผลให้กระดูกสันหลังปล้องข้างเคียงเกิดการคดเอียงเพิ่มเติมได้ในอนาคต อาการข้างเคียงที่ทำให้ผู้ป่วยต้องพบเจอเพิ่มเติม คือ
- กระดูกสันหลังเสื่อมได้เร็วขึ้นกว่าคนทั่วไป
- เกิดความไม่มั่นใจ ด้วยอาการเจ็บป่วยที่ส่งผลต่อรูปลักษณ์ภายนอก
- ปวดหลังได้ง่าย
- สำหรับผู้ป่วยที่มีกระดูกสันหลังช่วงอกคดมาก อาจส่งผลต่อระบบหายใจ ปอดขยายได้น้อยลง หายใจไม่เต็มที่ เหนื่อยง่าย
- ในกลุ่มผู้สูงอายุ ที่กระดูกสันหลังคดจากความเสื่อม อาจส่งผลให้มีอาการที่เกิดจากการเบียดเส้นประสาทได้ เช่น ปวดร้าวลงขา ขาชา และขาอ่อนแรง
กายภาพบำบัดรักษากระดูกสันหลังคด
- ตรวจประเมินและวิเคราะห์ปัญหาในภาวะกระดูกสันหลังคด
- ให้การรักษา โดยอธิบายและให้ความรู้ทางด้านสรีระ และโครงสร้างของภาวะกระดูกสันหลังคด เพื่อให้เกิดความเข้าใจมากขึ้น
- จัดท่าทางในชีวิตประจำวัน ฝึกการทรงท่า และการหายใจที่ถูกต้อง
- รักษาโดยการออกกำลังกาย : จัดโปรแกรมการออกกำลังกายแบบเฉพาะที่เหมาะสมต่อลักษณะของกระดูกสันหลังคดในแต่ละรูปแบบ , การออกกำลังกายเพิ่มกำลังกล้ามเนื้อ, ออกกำลังกายเพิ่มความยืดหยุ่น, ออกกำลังกายเพิ่มความมั่นคงของแกนกลาง
- รักษาโดยใช้ศาสตร์ของกายภาพบำบัด อาทิ การขยับข้อต่อ การคลายกล้ามเนื้อและพังผืด
Reference:
- โรคกระดูกสันหลังคด ปัญหาที่ควรได้รับการรักษา
- ศูนย์รักษากระดูกสันหลังคด
- คลินิกกระดูกสันหลังคด
- กายภาพบำบัดกระดูกสันหลังคด