เอ็นร้อยหวาย คือเส้นเอ็นที่ใหญ่สุดในร่างกายเป็นส่วนที่เชื่อมต่อกล้ามเนื้อน่องกับส้นเท้า มีผลในการเดิน วิ่ง และกระโดด หากเกิดเส้นเอ็นตึงมาก อาจทำให้เกิดการเอ็นร้อยหวายอักเสบ หรือหากเอ็นร้อยหวายยืดเกินไปหรือหดตัวอย่างรวดเร็ว อาจทำให้เอ็นร้อยหวายฉีกขาดได้

เอ็นร้อยหวายอักเสบ (Achilles Tendinitis)

เกิดจากการใช้งานเอ็นร้อยหวายมากเกินไป เช่น การยืนนานๆ เดินเยอะ ออกกำลังกายในท่าซ้ำๆ จนมีการบาดเจ็บและอักเสบเกิดขึ้น ซึ่งหากไม่ได้รับการรักษาที่เหมาะสม เอ็นร้อยหวายก็จะใช้งานได้น้อยลงเรื่อยๆ จนมีอาการเจ็บตลอดเวลาที่ใช้งาน อาการเอ็นร้อยหวายอักเสบ มีดังนี้

• ภาวะน่องตึง  การที่มีกล้ามเนื้อน่องตึงเกินไป ทำให้แต่ละก้าวที่เดินหรือวิ่ง เอ็นร้อยหวายจะตึงตัวมากกว่าปกติ และเกิดการบาดเจ็บได้
• กระดูกงอกที่ส้นเท้า กระดูกที่ยื่นขึ้นมาอาจกระทบกับเอ็นร้อยหวายขณะที่กระดกข้อเท้าขึ้น ทำให้เกิดการอักเสบเรื้อรัง
• การใช้งาน การออกกำลังกายในท่าซ้ำๆ จนทำให้เกิดการตึงและบาดเจ็บ การเล่นกีฬาโดยเฉพาะกีฬาที่มีการเร่งและชะลอความเร็ว หรือกีฬาที่มีการกระโดด เช่น บาสเกตบอล ฟุตบอล แบดมินตัน เป็นต้น
• การอักเสบจากโรคเกี่ยวกับภูมิคุ้มกันต่อร่างกายตนเอง เช่น สะเก็ดเงิน(Psoriasis) และโรคข้อกระดูกสันหลังอักเสบชนิดติดยึด(Ankylosing spondylitis) ซึ่งในผู้ป่วยบางรายอาจเกิดการอักเสบที่เส้นเอ็นร้อยหวายได้
• ขาดการยืดเหยียดที่พอเพียง เกิดจากการที่ไม่ยืดร่างกายก่อนการใช้งาน ทำให้เกิดการบาดเจ็บ จนทำให้เกิดการอักเสบได้เมื่อใช้งาน

การป้องกัน รักษาอาการเอ็นร้อยหวายอักเสบ

อาการบาดเจ็บที่เอ็นร้อยหวาย ไม่ควรที่จะละเลย เนื่องจากเอ็นร้อยหวายเป็นเส้นเอ็นที่จำเป็นในการขยับเท้าในชีวิตประจำวัน เมื่อมีอาการอักเสบแล้วมีการเคลื่อนไหวซ้ำๆ สามารถทำให้เกิดการฉีดขาดได้ ซึ่งอาจต้องได้รับการรักษาด้วยการผ่าตัด ดังนั้นการป้องกันตนเอง หรือรักษาตั้งแต่เริ่มต้นจะช่วยลดอาการเจ็บปวด และลดโอกาสที่จพต้องรับการผ่าตัดลง โดยสามารถฏิบัติตัวด้วยวิธีต่างๆ ดังนี้

• พักการใช้งานบริเวณเอ็นร้อยหวาย เมื่อรู้สึกปวดเกร็งบริเวณเอ็นร้อยหวาย ควรหลีกเลี่ยงการออกกำลังกาย เลี่ยงการวิ่งขึ้น-ลงเนิน หรือการกระโดด หรือการใช้งานซ้ำที่ก่อให้เกิดแรงต่อเส้นเอ็น 
• เพิ่มความแข็งแรงและความยืดหยุ่นให้กล้ามเนื้อน่องเป็นประจำ ช่วยให้กล้ามเนื้อและเส้นเอ็นสามารถรองรับแรงกระแทกได้ดีขึ้น ช่วยลดความเสี่ยงในการเกิดอาการบาดเจ็บ 
• เลือกรองเท้าให้ถูกต้อง เลือกรองเท้าที่มีพื้นนุ่ม เพื่อลดแรงสะเทือนจากพื้น รวมถึงใช้อุปกรณ์เสริมในรองเท้าเพื่อช่วยยกส้นเท้าขึ้นสักเล็กน้อย หากต้องเดินเยอะ ไม่ควรสวมรองเท้าส้นสูง

Reference

• เอ็นร้อยหวายฉีกขาด (Achilles Tendon Rupture)
• เอ็นร้อยหวายอักเสบ เกิดขึ้นได้อย่างไร พร้อมคำแนะนำด้านวิธีการรักษาและป้องกันตัวเอง
• วิธีการรักษาโดยไม่ต้องผ่าตัด
• เอ็นร้อยหวายอักเสบ